Σε περιόδους οικονομικής ύφεσης και όξυνσης των κοινωνικών προβλημάτων, οι βιβλιοθήκες καλούνται να διαδραματίσουν αποφασιστικό ρόλο στη διά βίου μάθηση, στη διάδοση της χρήσης νέων τεχνολογιών και στην κοινωνικοποίηση των νέων. Στο σύνολό τους σχεδόν οι βιβλιοθήκες σήμερα αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα εμπλουτισμού και ενημέρωσης των συλλογών τους λόγω της δραστικής συρρίκνωσης των δημόσιων και ιδιωτικών επιχορηγήσεων που παρατηρείται κατά την τελευταία εξαετία στη χώρα μας.
Εδραία πεποίθηση του Κ.Ι.Κ.Π.Ε. είναι ότι το έντυπο βιβλίο δεν πρόκειται ποτέ να εγκαταλειφθεί, γιατί καλύπτει πρακτικές και ψυχολογικές ανάγκες που οι ηλεκτρονικές εκδόσεις δεν μπορούν να καλύψουν. Για το λόγο αυτόν συμβάλλει στην αντιμετώπιση του προβλήματος μέσω του εμπλουτισμού των βιβλιοθηκών με εκδόσεις που επιλέγονται τόσο για το αξιόλογο περιεχόμενό τους όσο και για την άρτια εκδοτική τους εμφάνιση.
Οι βιβλιοθήκες που ενισχύονται από το Ίδρυμα αποτελούν τον πλέον σημαντικό (και ενίοτε τον μόνο) πόλο επιμόρφωσης και πολιτισμού για τον τόπο όπου λειτουργούν.
Οι κατηγορίες των βιβλιοθηκών που ενισχύονται από το Κ.Ι.Κ.Π.Ε. είναι:
- Οι βιβλιοθήκες που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα αναβάθμισης των βιβλιοθηκών του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Future Library.
- Οι βιβλιοθήκες της περιφέρειας που δεν πληρούν ακόμη τις προδιαγραφές ένταξης στο πρόγραμμα του οργανισμού Future Library.
- Οι βιβλιοθήκες στην ελληνική ύπαιθρο που έχουν ιδρυθεί από τοπικούς παράγοντες, ή προέρχονται από κληροδοτήματα Ελλήνων του εξωτερικού προς τον γενέθλιο τόπο, ή συγκροτήθηκαν από μικρές δραστήριες ομάδες της τοπικής κοινωνίας, συχνά κάτω από εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες. Έτσι, επί παραδείγματι, η «Βιβλιοθήκη Παλαιών Ρουμάτων» στο νομό Χανίων συγκροτήθηκε εκ των ενόντων κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής και λειτουργεί αδιαλείπτως έως σήμερα.
- Οι βιβλιοθήκες που λειτουργούν εντός ιδρυμάτων όπου φιλοξενούνται ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού (Ειδικά Καταστήματα Κράτησης Νέων, Γηροκομείο Αθηνών, «Άσυλο Ανιάτων»). Για τη συγκεκριμένη κατηγορία, η ανάγνωση αποτελεί και τη μόνη διέξοδο αναψυχής.
- Οι βιβλιοθήκες ερευνητικών κέντρων («Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας», «Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισμού – Μνήμων», «Ιστορικό Μουσείο Ηρακλείου»), καθώς και έδρες νεοελληνικών σπουδών στο εξωτερικό (Πανεπιστήμιο του Μονάχου, Έδρα Krumbacher).
- Οι βιβλιοθήκες που λειτουργούν σε εκπαιδευτικά ιδρύματα ή πολιτιστικά κέντρα ελληνικών κοινοτήτων στο εξωτερικό («Ελληνικό Μορφωτικό Κέντρο» στο Auckland της Νέας Ζηλανδίας).
