ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΝ ΙΩΑΝΝΗ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ

Ιωάννης Καποδίστριας

Ο Ιωάννης Καποδίστριας γεννήθηκε στην Κέρκυρα ως γόνος της τοπικής αριστοκρατίας στις 10 Φεβρουαρίου 1776 και δολοφονήθηκε ως Κυβερνήτης της Ελλάδος στο Ναύπλιο στις 27 Σεπτεμβρίου 1831.

Η πλατιά ανθρωπιστική του παιδεία, η βαθιά του πίστη στον ορθό λόγο, στο ελληνικό μέτρο, στην Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία, και η ακλόνητη πεποίθησή του ότι η Θεία Πρόνοια καθορίζει τα ανθρώπινα διέπλασαν και χαλύβδωσαν μια προσωπικότητα μοναδικού πνευματικού και πολιτικού διαμετρήματος.

Διεθνώς καταξιωμένος Ευρωπαίος διπλωμάτης, σύμβουλος και ισότιμος συνομιλητής των ισχυρών της εποχής του, ο Καποδίστριας επηρέασε καίρια τις ευρωπαϊκές πολιτειακές διεργασίες και ιστορικές εξελίξεις. Από το 1828 που αφίχθηκε στην Ελλάδα μέχρι την δολοφονία του, αφιέρωσε στο κυβερνητικό έργο του με όλη την ευγένεια, την ανιδιοτέλεια και το σθένος ψυχής που τον διέκριναν, ό,τι διέθετε σε δημιουργική εμπνοή, δύναμη σκέψης, κατασταλαγμένη εμπειρία και προσωπική περιουσία. Πίστευε βαθιά στη διαχρονική αξία και στο πολλά υποσχόμενο δυνάμει των Ελλήνων. Προσπάθησε να γεωμετρήσει τη φυσιογνωμία της χώρας και τους θεσμούς της κατά τρόπο που θα κατοχύρωνε στο διηνεκές την ανεξαρτησία της και την πνευματική της αξιοπρέπεια.

Στην αλληλογραφία του και στα κείμενά του ιχνηλατείται ο ανδρείος πνευματικός πραγματισμός του. Και ακόμα, η καλλιτεχνικής υφής πλαστική ενέργεια της σκέψης του που τον καθιστά ασύγκριτο παράδειγμα ηγέτη ικανού να μεταγγίσει τις πολιτικές του αρετές σε κοινωνικό και πολιτιστικό έργο ανοιχτού ορίζοντα.

Η ιστορική έρευνα έχει ακόμα πολλά να ανακαλύψει και να αποκαλύψει για τον Καποδίστρια. Για να τιμήσει τον μεγάλο άνδρα και να αναδείξει την ουσία του ανθρώπου και του έργου του, το ΚΙΚΠΕ στράφηκε σε έναν άνθρωπο της Τέχνης και εμπιστεύθηκε τη θέρμη και την αφαιρετική δύναμη της ματιάς του. Έτσι, το 2020 ανέθεσε στον διακεκριμένο Έλληνα σκηνοθέτη Γιάννη Σμαραγδή την παραγωγή του ιστορικού ντοκυμαντέρ Αναφορά στον Ιωάννη Καποδίστρια. Το ντοκυμαντέρ παρέχεται άνευ ανταλλάγματος για δωρεάν προβολές σε κοινωνικούς και πολιτιστικούς φορείς, εντός και εκτός Ελλάδος. Επιπλέον, είναι σήμερα ελεύθερα προσβάσιμο στον ιστότοπο του ιδρύματος (πιο κάτω σε αυτή την σελίδα).

Για τον ίδιο σκοπό, την ανάδειξη της εθνικής σημασίας του Καποδίστρια, το Ίδρυμα υποστηρίζει οικονομικά από το 2023 την παραγωγή της ταινίας μεγάλου μήκους «Καποδίστριας» του Γιάννη Σμαραγδή. Μετά την ολοκλήρωση του εμπορικού κύκλου της, η ταινία θα παρέχεται δωρεάν σε εκπαιδευτικούς και πολιτιστικούς φορείς, ιδρύματα και οργανισμούς, εντός ή εκτός Ελλάδος, για την κοινωφελή αξιοποίησή της.

Επιλεκτική βιβλιογραφία

Correspondance du Comte J.Capodistrias, Président de la Grèce, εκδ. E. A. Bétant, 4 τόμοι, Γενεύη/Παρίσι 1839.

Αρχείον Ιωάννου Καποδίστρια, γενική επιμέλεια Κ. Δαφνής, 10 τόμοι, Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών, Κέρκυρα 1976-1987.

Αυτοβιογραφία Ιωάννου Καποδίστρια, μετάφραση-σχόλια Μ. Λάσκαρις, Γαλαξίας, Αθήνα 21968. Βλ. επίσης, Εκδόσεις Κουλτούρα, Αθήνα, 2020.

Επιστολαί Ι. Α. Καποδίστρια, Κυβερνήτου της Ελλάδος, διπλωματικαί, διοικητικαί και ιδιωτικαί, μτφρ. Μ. Γ. Σχινάς, 4 τόμοι, Αθήνα 1841-1843.

Ι. Καποδίστρια Κείμενα, επιμ. Κ. Δαφνή, Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, Αθήνα 1976

Ιακωβάκη Ρίζου-Νερουλού και Ιωάννου Καποδίστρια, Ιστορία της Νεότερης Ελλάδος: Από την εποχή της Αλώσεως της Ανατολικής Αυτοκρατορίας, πρόλογος- εισαγωγή Π. Καρσαμπάς – Γ. Κοντογιώργης, Αρμός, Αθήνα 2024.

Δαφνής Γρηγόριος, Ιωάννης Α. Καποδίστριας: Η γένεση του ελληνικού κράτους, Ίκαρος, Αθήνα 1976.

Καρδαμίτση-Αδάμη Μάρω, «Πές μου τί διαβάζεις να σου πω ποιός είσαι». Η βιβλιοθήκη του Ιωάννη Καποδίστρια, στο Ελένη Γαρδίκα-Κατσιαδάκη-Ελένη Μπελιά (επιμ.) Η Ενωση της Επτανήσου με την Ελλάδα, 1864-2004, Πρακτικά Επιστημονικού Συνεδρίου, τ. Β, Βουλή των Ελλήνων – Ακαδημία Αθηνών, Αθήνα 2006, σ. 281-287.

Κούκου Ελένη, Ιωάννης Καποδίστριας: Ο άνθρωπος, ο διπλωμάτης, 1800-1828, Εστία, Αθήνα 1978.

Λούκος Χρήστος, Ιωάννης Καποδίστριας: Μία απόπειρα ιστορικής βιογραφίας, Μ.Ι.Ε.Τ., Αθήνα 2022.